Janani Suraksha Yojana Online Registration/जननी सुरक्षा योजना ऑनलाइन नोंदणी– जननी सुरक्षा योजना ही भारत सरकारची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे.
ही गर्भवती महिलांसाठी आणि नवजात अर्भकांसाठी आहे. या योजनेंतर्गत, गर्भवती महिला ऑनलाइन नोंदणी करू शकतात. ऑनलाइन नोंदणी यशस्वीरीत्या करण्यासाठी आम्हाला हे जाणून घेणे आवश्यक आहे की कोणते-कोणते कागदपत्रे लागतील, लाभार्थींनी कोणत्या निकषांचे पालन करावे लागेल आणि या योजनेची पात्रता काय आहे.
या सर्व गोष्टींची संपूर्ण माहिती आम्ही या लेखाच्या माध्यमातून देणार आहोत जेणेकरून कोणतीही छोटी चूक होण्याची शक्यता राहणार नाही.
जननी सुरक्षा योजना म्हणजे काय?
जननी सुरक्षा योजना हा भारत सरकारकडून गरोदर महिलांना मातृत्व सेवांच्या पूर्ततेसाठी आणि मातामृत्यू दर व बालमृत्यू दर रोखण्यासाठी आणलेला आहे.
याची सुरुवात 2005 मध्ये करण्यात आली होती आणि याचे संचालन आरोग्य व कुटुंब कल्याण मंत्रालयाकडून केले जाते. या योजनेअंतर्गत शहरी भागातील गरीब महिलांना 1000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते आणि ग्रामीण भागातील गरोदर महिलांना 1400 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाते.
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी नोंदणी करणे आवश्यक आहे, आणि नोंदणीसंबंधी सर्व माहिती या लेखात दिलेली आहे.
Janani Suraksha Yojana Online Registration/जननी सुरक्षा योजना ऑनलाइन नोंदणी
जननी सुरक्षा योजनेची नोंदणी करण्याचे स्टेप बाय स्टेप संपूर्ण प्रक्रिया येथे दिली आहे. यांना काळजीपूर्वक पाहा आणि आपली नोंदणी करून घ्या.
- Step 1-सर्वप्रथम तुम्हाला Reproductive and Child Health Portal वर यावे लागेल, मग Self Help Registration वर क्लिक करावे लागेल. क्लिक करताच तुम्हाला दोन पर्याय दिसतील, एक Register Pregnant Woman आणि दुसरा Register Child.
- Step 2– आता पुढील टप्प्यात तुम्हाला तुमची सर्व personal details भराव्या लागतील जसे की तुमचे Name, Husband Name, Address, Pin Code, Email Id.
- Step 3– तिसऱ्या टप्प्यात तुम्हाला तुमचा State आणि District निवडावा लागेल किंवा जर तुम्ही Village ची रहिवासी असाल तर तुम्हाला तुमच्या Village चा ANM Name, ANM Mobile Number भरावा लागेल
- Step 4– या स्टेपमध्ये तुम्हाला Last Menstrual Date अंकित करावा लागेल
- Step 5– आता लास्ट स्टेपमध्ये तुम्हाला तुमचा Authentication करवण्यासाठी तुमचा Mobile Number टाकावा लागेल. त्यानंतर तुम्हाला एक OTP मिळेल. Fill केल्यानंतर तुम्हाला Captcha Fill करावा लागेल. मग तुम्हाला Save च्या बटनावर क्लिक करायचे आहे.
Note– याच्या नंतरच तुमचा सारा प्रोसेस संपेल आणि तुम्हाला एक फ्री Registration Id मिळेल, ज्याला तुम्ही पुढील Future साठी आपल्या कडे ठेवू शकता
Janani Suraksha Yojana (JSY) साठी पात्रतेचे काही मुख्य मापदंड हे आहेत
- गर्भवती आणि दुसरी डिलिव्हरी करणारी महिला– या योजनेचा लाभ गर्भवती महिला फक्त त्यांच्या दोन प्रसवांपर्यंतच घेऊ शकतात
- आर्थिक मर्यादा– लाभार्थींना आर्थिकदृष्ट्या कमजोर म्हणजेच बीपीएल (BPL) धारक असावे लागेल
- वय– महिलांचे वय 19 वर्षे किंवा त्याहून अधिक असणे अनिवार्य आहे.
- प्रसव आरोग्य केंद्रांमध्ये– त्यांना त्यांचा प्रसव फक्त सरकारी अस्पताल, सरकारी मंजूर हॉस्पिटल किंवा मान्यता प्राप्त सरकारी अस्पतालमध्ये करावा लागेल जो Janani Suraksha Yojana अंतर्गत येतो; त्याच वेळी त्यांना या योजनेचा लाभ मिळेल.
- नोंदणी– गर्भवती महिलेला तिच्या गर्भावस्थेच्या प्रारंभिक टप्प्यातच तिच्या नजीकच्या सरकारी आरोग्य केंद्रात पंजीकरण करणे अनिवार्य आहे.
- पूर्व-प्रसव तपासणी– पूर्व प्रसव जांच (Anti Natal Check Up) केल्यानंतर महिलेला प्रशिक्षित स्वास्थ्य कर्मियोंद्वारे Approved Certificate दाखवणे आवश्यक आहे.
जननी सुरक्षा योजना (JSY)चा लाभ घेण्यासाठी खालील दस्तऐवजांची (Documents) आवश्यकता आहे:
- ओळखपत्र
- आर्थिक दृष्ट्या कमजोर असल्याचे प्रमाणपत्र
- वयाचे प्रमाणपत्र
- अन्नसामग्रीसाठी नोंदणी करणारा पत्र
- गर्भावस्थेची नोंदणी
- बँक खात्याची माहिती
- हॉस्पिटलकडून मिळालेला प्रमाणपत्र
जननी सुरक्षा योजना (JSY) अंतर्गत गर्भवती महिलांना खालील लाभ मिळतात:
- आर्थिक सहाय्य– ग्रामीण क्षेत्र: ग्रामीण भागात गर्भवती महिलेला ₹1400 ची सहायता दिली जाते.
शहरी क्षेत्र: शहरी भागात गर्भवती महिलेला ₹1000 ची सहायता मिळते. - निःशुल्क वैद्यकीय सुविधा– या योजनेच्या अंतर्गत गर्भवती महिलांना मुक्त वैद्यकीय सुविधा प्रदान केली जाते. त्या मुफ्त मध्ये डॉक्टरच्या सेवा, औषधं आणि प्रसवासाठी आवश्यक असलेल्या सर्व गोष्टींचा लाभ घेऊ शकतात.
- निःशुल्क परिवहन सुविधा– गर्भवती महिलेला हॉस्पिटलपर्यंत पोहचवण्यासाठी आणि प्रसवानंतर घराला परत येण्यासाठी मुक्त परिवहन सुविधा दिली जाते.
- निःशुल्क प्रसवानंतरची देखभाल– प्रसवानंतरही महिलांना आणि त्यांच्या मुलांना इतर सुविधा दिल्या जातात जसे की लसीकरण, पोषण आणि नियमित आरोग्य तपासणी.
- सहयोगिनी किंवा आशा कार्यकर्त्याचे समर्थन– महिलाचे पंजीकरण होण्यापासून ते प्रसव करण्यापर्यंत आणि प्रसवानंतरही आशा कार्यकर्ता नेहमी त्यांना सहाय्य आणि मार्गदर्शन प्रदान करतात.
निष्कर्ष
आर्थिकदृष्ट्या कमजोर श्रेणीतील महिलांसाठी जननी सुरक्षा योजना कोणत्याही वरदानापेक्षा कमी नाही. या योजनेद्वारे आर्थिकदृष्ट्या कमजोर महिलांना प्रसवाच्या वेळी योग्य मार्गदर्शन, डॉक्टर आणि आशा कार्यकर्त्यांकडून मिळते.
महिलांनी ज्यांना पैशांच्या अभावामुळे सतत चेकअप करण्यापासून परहेज केला आहे आणि अनेकवेळा चुप राहण्यामुळे अनेक समस्यांचा सामना करावा लागला आहे, त्यांच्या या समस्यांना ही योजना दूर करेल.
भारत सरकार आणि राज्य सरकार दोन्हींकडून अशीच आणखी योजना गरीबांसाठी आणण्याची विनंती आहे.